KNHS Trainersseminar Springen: “Als trainer moet je een leven lang leren”
‘Oud Olympiërs aan de slag met de toekomst’, dat is het thema van het KNHS Trainersseminar dat dit jaar plaatsvindt tussen 17 en 19 januari op het Nationaal Hippisch Centrum in Ermelo. Gisterenavond stond in het teken van het springen. Jos Lansink – zevenvoudig deelnemer aan de Spelen – ging aan de slag met jong talent, samen met Piet Raijmakers – tweevoudig medaille winnaar op de Olympische Spelen – en Olympisch ruiter Wout-Jan van der Schans.
“De basis train je niet op hoogte”
Wout-Jan van der Schans nam Jorinde Dolfijn, Thijmen Vos en Beau Schuttelaar mee door enkele simpele lijntjes van grondbalken en lage hindernisjes. Alles draait deze avond om de basis: bij Wout-Jan van der Schans, maar ook bij de andere Olympiërs zo blijkt later.
“Het valt me op dat veel jonge ruiters moeite hebben met het rijden van goede rechte lijnen en wendingen. Het klinkt heel simpel, maar als die controle er niet is, dan maakt een ruiter het zich in een hoog parcours lastig. De basis is ontzettend belangrijk. En die train je niet op hoogte, maar juist op balkjes.”
“De paarden van Jorinde, Thijmen en Beau zijn al wel wat gewend, maar met twee simpele balkjes kun je de training al aardig moeilijk maken”, bemerkt Van der Schans. Wanneer de paarden zich wat meer moeten sluiten om een lijntje op drie galopsprongen – op 12,5 meter – te doorlopen, komen er hier en daar wat probleempjes naar boven. “Drie galopsprongen is in een parcours altijd lastiger dan een lijn op vier of vijf. Je hebt simpelweg minder tijd om het paard in balans te brengen”, stelt Wout-Jan. De combinaties maken in eerste instantie allemaal vier korte galopsprongen, waarop Wout-Jan de ruiters aanmoedigd om wat meer door de afstand te rijden. “Je hoeft daar niet veel meer voor te doen dan een beetje meer met het paard mee te bewegen. Handen meegeven, paard tussen twee benen en de afstand past.”
“De kunst van het niets doen”
“Niet naar beneden kijken! Ze hebben twee van die grote ogen: kijken kan dat paard prima zelf”, zegt Piet Raijmakers streng. Hij laat zijn ruiters Fleur Holleman, Mart IJland en Pam Nieuwenhuis spelen met een rijtje van grondbalkjes. “De week voor ik naar de Spelen ging deed ik precies dit met mijn paard. Dit is iets wat hij graag deed. En dat doen we nu nog steeds met onze paarden: ze vinden ‘t leuk om iets te doen wat ze herkennen.”
Raijmakers laat de ruiters na de balkjes halthouden en wegstappen, om zo de ontspanning en controle te bewaren. Hij maakt van de balkjes enkele sprongetjes en stuurt de ruiters er nog eens doorheen. “Na het lijntje wil ik dat je heel je lichaam ontspant”, zegt Raijmakers terwijl hij diep uitblaast en z’n lichaam laat bungelen. “Laat het paard vervolgens een volte galopperen in de richting van het been waarop hij landt. Het gaat hier om de kunst van het niets doen. Heb het lef om het paard te laten doen wat hij moet doen. Vanuit die ontspannen positie kun je door naar de volgende sprong.”
“Gymnastieken is niet alleen een goede oefening om een paard los en ontspannen te krijgen, maar het geeft ook vertrouwen. Het paard leert dat hij altijd op een juiste afstand uitkomt, zelfs als je het lijntje wat meer de hoogte in bouwt. Dat geeft veel meer vertrouwen dan het keer op keer oefenen op losse hindernissen: daar krijg je veel vaker te maken met een variabele afstand.”
“Neem ook eens de tweede afstand”
“Wat bedoel je precies met de tweede afstand?”, vraagt Marion Schreuder namens het publiek, die met een app vragen konden doorsturen naar de trainers. “De eerste afstand is de meer voorwaartse afstand, die je als ruiter meestal als eerste ziet. Meestal is dat de ‘makkelijkste’ afstand. Bij de tweede afstand zet je het paard wat meer op het achterbeen”, antwoord Jos Lansink. Voor Veronique Morsink, Elike Morsink en Bas Moerings heeft hij een eenvoudig parcoursje uitgezet met een paar losse balkjes, een hindernis op het midden, twee dubbels op een gebroken lijn en twee sprongen langs de kant. Afwisselend laat hij de ruiters de eerste en tweede afstand door de lijnen van het parcoursje nemen en zo de controle over de paarden te oefenen. “Om dat goed te kunnen doen is het belangrijk dat je rechte lijnen rijdt en de wendingen goed door gaat. De galopsprong die je kwijtraakt in een slordige wending heb je negen van de tien keer nodig om de afstand naar het lijntje uit te laten komen.” Onder toeziend oog van het publiek wordt duidelijk dat dat voor sommige van de jonge talenten makkelijker klinkt dan het is.
Als troef heeft Jos zijn stalruiter Frank Schuttert meegenomen, die met een zevenjarig ‘leenpaard’ laat zien hoe het moet. Schuttert’s talent en gevoel voor rijvaardigheid blijkt al snel. Het paard oogt ontspannen en luistert na een paar minuutjes al goed naar wat zijn ruiter van hem vraagt. Wanneer het paard een beetje doordramt zet Schuttert hem een paar pasjes in draf, vraagt hem er doorheen en galoppeert weer verder. Jos Lansink: “Met een sterk paard kom je verder door overgangen te rijden dan door er een slof aan te hangen of een scherp bit in te steken.” Hij laat zijn stalruiter vervolgens achtjes draaien over een laag sprongetje op het midden. “Naar mijn idee worden paarden hier soepeler van. Je laat ze daarbij niet steeds op hetzelfde been landen om vervolgens te changeren, maar stimuleert ze om om en om te landen”, zegt Frank.
Wanneer hij het paard door het parcoursje stuurt wisselt Frank af tussen de eerste en tweede afstand. Het paard wordt zienderogen beter controleerbaar en laat de spanning – zo’n entourage is best wat voor zo’n jong paard – makkelijk van zich afvloeien. Frank aait het paard belonend over de hals. “Veel mensen denken aan het strikje: ze willen het resultaat, maar de manier waarom is niet belangrijk. Zo moet het niet zijn. Je moet respect hebben voor wat je doet, voor mens en voor dier”, geeft Jos Lansink als kritische noot mee aan ‘t publiek. “Laat het idee los dat een paard dat op concours 1,30 meter loopt, thuis 1,50 meter moet springen. Laat hem ook eens 1,10 meter lopen. Het gaat erom dat je het paard op een respectvolle manier in de basis voor elkaar hebt en houdt.”
Een leven lang leren
Piet Raijmakers tekent driftig met Frank’s demonstratie mee en heeft het parcours van Jos al op papier gezet. “Als trainer moet je een leven lang willen blijven leren. Heb je problemen met een combinatie, durf dan ook bij andere trainers te gaan kijken”, stelt Piet. Wout-Jan van der Schans knikt instemmend. “We zien maar weinig trainers langs de losrijpiste op onze wedstrijden. Dat is zonde, want daar valt zo veel te leren. En die wil óm te leren is er wel degelijk, want anders waren jullie hier vanavond niet.”
